Ik2 De beste versie van jezelf

Dit boek heb schafte ik aan nadat ik een lezing van de auteur Margriet Sitskoorn bijwoonde. Centraal in het boek staat de prefrontale hersenschors (door Sitskoorn het ‘CEO-brein’ genoemd) en hoe we dit deel van de hersenen kunnen trainen. Zo kunnen we optimaal ons potentieel benutten. Ik gebruik dit boek o.a. om tijdens mijn lessen studenten van resultaten van hersenonderzoek te voorzien.

Dit boek is interessant voor iedereen die zich wil verdiepen in de relatie tussen hersenwetenschap en psychologie. Houd je je bezig  met het ondersteunen van mensen in leerprocessen en het ontwikkelen van hun potentieel? Of wil je zelf (nog) beter jouw potentieel benutten? Dan heb je baat bij dit boek en het EFFECT-programma dat hierin beschreven wordt.

ons oordeel in beeld

opbouw van dit boek over potentieel benutten

Het boek bestaat uit drie delen: een inzicht-, een ontwikkel- en een effectmeetdeel. Elk deel is opgebouwd uit meerdere hoofdstukken. En ieder hoofdstuk begint met een paginagroot afgedrukt citaat en een korte beschrijving van de beoogde leeropbrengst. Deze structuur is helder en de rode draad is met korte samenvattingen, terug- en vooruitblikken goed aangegeven.

Het inzichtdeel staat bol van de aansprekende voorbeelden, anekdotes, metaforen en resultaten van (hersen-)onderzoek. De auteur gebruikt ze om dingen die goed en minder goed gaan in ons leven te verklaren. Een heel sterk punt van het boek is de relatie die wordt gelegd tussen wetenschap en hoe wij het moderne leven ervaren en ons ertoe verhouden. Tussentijds daagt de auteur je uit om met oefeningen en vragenlijsten de inzichten zelf toe te passen.

De auteur geeft een lijst van 25 vaardigheden waarmee je je ‘CEO-brein’ kunt ontwikkelen. Enkele voorbeelden hiervan: je aandacht kunnen richten en vasthouden, je verplaatsen in het perspectief van de ander en cognitieve en mentale flexibiliteit. De eerste 12 vaardigheden zijn helder omschreven. Lastiger wordt het met de 13 begrippen die zijn afgeleid van het Character Strengths en Virtues onderzoek van Seligman en Peterson. De vertaling naar het Nederlands en gebrek aan uitleg maken het lastig om het zelf-assessment uit te voeren.

Het ontwikkeldeel beschrijft het EFFECT-programma waarmee je de prefrontale hersenschors en de bijbehorende executieve vaardigheden kunt ontwikkelen, zodat je je doelen kunt bereiken en succesvol kunt zijn. Ook in dit deel is de informatie rijk en prikkelend. Sommige onderdelen van het programma lijken open deuren, zoals een vast slaapritme en sporten. Maar ook hier is de onderbouwing vanuit wetenschappelijk onderzoek zeer waardevol. Het op zich staande laatste deel is eigenlijk niets meer dan een afsluitende samenvatting op hoofdlijnen in één hoofdstuk.

wetenschappelijke onderbouwing

Margriet Sitskoorn is hoogleraar klinische neuropsychologie aan Tilburg University. Haar passie is de plasticiteit van onze hersenen, zij doet hier onderzoek naar en schreef ook diverse andere boeken over het brein zoals: ‘Het maakbare brein’ en ‘Passies van het brein’. De inzichten in dit boek zijn gebaseerd op breed en internationaal onderzoek uit de (positieve) psychologie, hersenonderzoek, neuropsychologie. Daarnaast is Sitskoorn regelmatig te horen en te zien als spreekster en adviseur. Ook treedt ze op in populairwetenschappelijke tv-programma’s, zo was ze vaste deskundige tijdens de nationale IQ test op televisie.

hoe dit hulpboek te gebruiken?

De relatie tussen de oefeningen en invullijsten die in het boek worden beschreven is niet altijd helemaal duidelijk. Het boek nodigt vooral uit om te grasduinen in de oefenmethoden en met de vele verwijzingen naar apps en websites je eigen programma samen te stellen. Zo kun je op basis van bewezen inzichten over de plasticiteit van je hersenen, vanuit je eigen motivatie en mogelijkheden aan de slag gaan. Dus op die manier goed zelf te gebruiken. Voor professionals is het een prima naslagwerk om anderen te stimuleren en te ondersteunen in het ontwikkelen van hun potentieel.