Leven in je Leven

Het hulpboek Leven in je Leven van Jeffrey Young en Janet Klosko verscheen voor het eerst in 1999. Het is de Nederlandse vertaling van Reinventing Your Life, dat in 1994 uitkwam. Het boek heeft ook een ondertitel: ‘Leer de valkuilen in je leven herkennen’. En dit boek maakt naar mijn mening zeker waar wat het belooft. Het werd mij in mijn eerste baan door een collega – die een soort wandelende bibliotheek was – aangeraden. En ik heb het op mijn beurt al heel regelmatig als tip aan mijn cliënten gegeven.

Zijn er patronen in je eigen gedrag die je lastig kunt doorbreken? Heb je last van dingen die in je jeugd gebeurd zijn? Zijn er valkuilen waar je steeds weer intrapt? Heb je emotionele problemen? Dit boek kan je helpen om inzicht te krijgen in de oorzaken ervan – en er iets aan te doen.

Opbouw van het boek ‘Leven in je leven’

In het eerste hoofdstuk leggen de auteurs duidelijk uit wat valkuilen eigenlijk zijn. Dit doen ze aan de hand van heldere voorbeelden, die vaak herkenning oproepen. Ook geven ze in dit eerste hoofdstuk uitleg over de ‘valkuilentherapie’ (ook bekend als schematherapie) die de auteurs hebben ontwikkeld.

In hoofdstuk twee vind je de valkuilenvragenlijst, waarmee je in kaart kunt brengen welke valkuilen voor jou relevant zijn. De vragenlijst maakt onderscheid tussen gedrag dat je van jezelf herkent van vroeger (als kind), en van dit moment. Dat is nuttig, omdat veel valkuilen (schema’s) ontstaan tijdens de jeugd en later in het leven voor problemen kunnen zorgen. De meeste mensen herkennen zichzelf in een aantal verschillende valkuilen, soms is er slechts één heel duidelijk van toepassing. Andere zullen voor jou helemaal niet relevant zijn. Aan het eind van het hoofdstuk vind je een korte beschrijving van de 11 valkuilen.

In hoofdstuk 3 tot en met 5 vind je uitleg over hoe valkuilen ontstaan, hoe we ermee omgaan in ons dagelijks leven en hoe dat tot problemen kan leiden, en hoe we een valkuil kunnen veranderen.

Vervolgens komt per hoofdstuk telkens één valkuil uitgebreid aan bod. De volgende valkuilen worden behandeld: verlatingsangst, wantrouwen & misbruik, afhankelijkheid, kwetsbaarheid, emotionele verwaarlozing, sociaal isolement, minderwaardigheid, mislukken, extreme aanpassing, extreem hoge eisen, veeleisendheid. In elk hoofdstuk vind je duidelijke voorbeelden en beschrijvingen van het gedrag dat bij de valkuil hoort. Een soort checklists waar mensen vaak veel in herkennen. Vervolgens worden praktische opdrachten en tips beschreven waarmee je zelf aan de slag kunt gaan om aan je valkuilen te werken.

Het is aan te raden om het hele boek te lezen, niet alleen de valkuilen die voor jouzelf van toepassing zijn. Wat een leuke bijkomstigheid is van dit boek over valkuilen: het helpt je ook om meer inzicht te krijgen in het gedrag en de valkuilen van anderen!

Wetenschappelijke onderbouwing

De auteurs, Jeffrey Young en Janet Klosko, zijn vooraanstaande Amerikaanse psychologen. De aanpak die beschreven wordt in dit boek over valkuilen is gebaseerd op de cognitieve gedragstherapie en de schematherapie. Dit zijn beide goed onderzochte, ‘evidence-based’ behandelmethodes.

Hoe dit boek over valkuilen gebruiken

Dit boek is in eerste instantie geschreven als een zelfhulpboek. Het zal je ook zeker helpen om de valkuilen in je eigen leven te leren herkennen en begrijpen. In mijn ervaring is het echter behoorlijk lastig om ook helemaal zelfstandig iets aan je valkuilen te doen: ze zijn vaak al jarenlang ‘ingesleten’ in je gedrag en daardoor moeilijk te veranderen. Mensen vinden het soms lastig om met de oefeningen aan de slag te gaan, omdat ze confronterend kunnen zijn. Ik raad aan om hulp van een psycholoog of coach in te schakelen wanneer je merkt dat je er met het boek alleen niet uitkomt.